Bewoners in beweging! Jij en ik oefenen grote invloed uit op onze leefomgeving. Wij zíjn onze leefomgeving én wij zijn eigenaar van een groot deel van de stad. Hoe verleiden we onszelf en anderen om mee te doen? Hoe kunnen we elkaar ertoe bewegen om maatregelen op eigen terrein te nemen? Hoe enthousiasmeren we anderen op een voor hen herkenbare manier. Hoe spreken we anderen aan in hun taal? Deze krant laat zien hoe we bewoners beter kunnen begrijpen en bereiken.

Voor wie? StraaDkrant 3 is voor iedereen die ervaart en weet dat bewoners voor een groot deel het leefklimaat in de stad bepalen en ook kunnen verbeteren. Voor iedereen die manieren zoekt om bewoners bij het proces van verbetering te betrekken: van bestuurders tot beheerders, van communicatiemedewerkers tot adviseurs, van overheden tot eenmanszaken. Kortom, jij en ik.

Zoek kwetsbare en kansrijke gebieden Ga dáár aan de slag waar je meters moet of kunt maken. In de gebieden met pijn – de kwetsbare gebieden – is de nood het hoogst en moet je snel aan slag. In de gebieden met passie – de kansrijke gebieden – zit al energie in de samenleving en kun je doelen verbinden aan bestaande initiatieven.

Maak doelen concreet Het is goed om behalve een stip op de horizon – ‘de stad klimaatbestendig in 2050’ – meer concrete klimaatdoelen te stellen. Dit kan alleen als je gebiedsgericht aan de slag gaat. Hoe verder je inzoomt des te scherper de doelen kunnen zijn, dankzij een toenemende mate van afstemming op de fysieke kenmerken (ondergrond, grondwaterstand) en het gebruik van het gebied.
Klimaatdoelen kun je opnemen in de omgevingsvisie of in een klimaatadaptatiestrategie. De specifieke doelen en normen geef je een plek in het gemeentelijk rioleringsplan, de handboeken voor de openbare ruimte of in een klimaattoets.

Kies geschikte maatregelenBied geen maatregelen aan die niet aansluiten op het type woning en ondergrond. Dit kan bewoners demotiveren. Bij woningen met een tuin zijn nagenoeg alle maatregelen van toepassing, bij woningen zonder buitenruimte is er minder mogelijk. Onderzoek de fysieke omstandigheden. Om welk type bodem en huis gaat het? Hoe hoog of laag staat het grondwater? Gebruik naast databestanden ook de eigen waarneming. Ga de buurt in en kijk zelf! Selecteer vervolgens geschikte maatregelen. Hieronder staat een selectie van maatregelen in relatie tot woningtype. Let op: het blijft maatwerk. Bij een woning zonder buitenruimte is bijvoorbeeld een bankje op de stoep niet vanzelfsprekend.

Wat drijft de mens? De één maakt zich ernstige zorgen over klimaatverandering, de gevolgen hiervan voor de wereld en voor de eigen leefomgeving en komt in actie. De ander ziet klimaatverandering als fake news van de groene maffia en ligt er geen moment van wakker. En weer een ander sluit zich er totaal voor af. We leven in hetzelfde land, in dezelfde stad of in dezelfde buurt. Toch verschillen we van elkaar in houding, gedrag en de kennis die we vergaren en gebruiken.

Werken met leefstijlen Door te werken met leefstijlen kun je komen tot een doelgerichte inzet van communicatievormen en -middelen. ‘Ons Water’ (initiatief van het
Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat, Unie van Waterschappen, VNG, IPO, Vewin, Waterschappen, provincies, gemeenten en waterbedrijven) liet in 2017-2018 onderzoek uitvoeren voor het domein Klimaat- en waterbewustzijn.
Hieruit komen 6 klimaat- en waterleefstijlen naar voren. Elke groep kent een andere mate van bewustzijn, betrokkenheid en kennis en verschilt in houding, gedrag en informatiebehoefte. Elke groep is gevoelig voor een andere communicatiestrategie en heeft behoefte aan een andere vorm van informatie over klimaat- en waterthema’s.

Wie woont waar? Leuk, maar wat heb je eraan als je dit weet? Communicatie kan nog steeds aanvoelen als schieten met hagel. Daartoe zijn de leefstijlen doorvertaald naar Nederland en kunnen we heel gericht, op microniveau (postcode 6) via GIS-kaarten in beeld brengen wie waar woont. Ofwel: wat is de dominante leefstijl in een bepaalde straat, buurt, wijk, gemeente of verzorgingsgebied? Zo kun je op elk niveau de juiste beleidsinstrumenten en communicatiemiddelen inzetten. Wie kun je niet bereiken door middel van contact of informatie, maar wel met andere argumenten zoals financiële prikkels of sociale normen en waarden? En voor welke thema’s?

Wat slaat aan? Van bewonersavond tot website, van lokale krant tot buurtfeest: er zijn tal van manieren om mensen te bereiken. Het ene communicatiemiddel slaat aan bij alle leefstijlen, terwijl een ander medium maar een kleine groep mensen aanspreekt. Als je een grote groep bewoners wilt aanspreken zul je je kansen moeten spreiden.

Op welke toon? Een website lijkt te werken voor elke leefstijl, maar let op! Een website vol feiten en infographics zal de ‘gele’ leefstijl niet overtuigen. Zij hebben behoefte aan persoonlijke verhalen en bijvoorbeeld tips voor huis- en tuin. Dit geldt ook voor andere communicatiemiddelen. De ‘framing’, sfeer en vorm zijn uiteindelijk doorslaggevend.

Op welk moment? Haak aan wanneer mensen toch al ‘open’staan. Jaarlijks verhuizen er in Nederland 1,6 miljoen mensen. Die informatie komt bij de gemeente binnen. Zo’n verhuizing is een uitgelezen kans om mensen te informeren en te bereiken! Denk ook aan seizoenswisselingen en weerextremen, verschillende levensfasen van mensen en niet te vergeten; de directe contactmomenten tussen overheid en bewoners zoals bij de belastingen.

In dit project werken overheid, bedrijfsleven en bewoners samen aan het transformeren van straten. Van straat tot straaD, de straat voor een beter leefklimaat. Een mooi voorbeeld van het werken in de netwerksamenleving.

In 2013 nam BoschSlabbers het initiatief voor de straaD. Zij verwonderden zich over de inrichting van onze stenige straten. Kan dat nu niet slimmer, socialer en klimaatadaptiever? Met dit idee heeft zij partners bereid gevonden om samen te onderzoeken hoe onze straten en buurten in de toekomst er uit zouden kunnen en moeten zien.

De kranten zijn in nauwe samenwerking met onze partners ontwikkeld. De partners brachten elk- naar kunnen- kennis, tijd en/of geld in om deze vijf uitgaves mogelijk te maken.